Entrevista a Mabel Rivera publicada en “Rebelión”

Transcribimos aquí a entrevista que “Rebelión” fixo á nosa compañeira Mabel Rivera, actriz e acivista de movementos sociais, tal e como a define o devandito medio.

“Nas políticas que poderían supor un cambio de rumbo, o actual goberno galego está facendo un seguidismo vergoñoso da etapa anterior”

Mabel Rivera é actriz e unha cidadá moi activa nas mobilizacións e movementos sociais que aspiran a cambios sustantivos en situacións de inxustiza e en atropelos inadmisibles ao medio. Cando iniciamos a entrevista, descoñecía un detalle que creo necesario destacar: Mabel Rivera interpretou un dos papeis máis fermosos da cinematografía española. Recorden “Mar adentro” e pensarán nela, e seica acordarán comigo que nunca un Goya foi outorgado de forma máis merecida.

Por que Galiza adoita ser a comunidade esquecida na política española?

Sería moito simplificar botarlle a culpa aos políticos por non estar á altura, o cal é certo pero só en parte. Á clase política tamén hai que saber esixirlle, e o certo é que, como ciudadan@s, e salvo casos excepcionais, isto de esixir, como tamén ten as súas “esixencias”, practicámolo pouco e cansámonos deseguido. Asumir funcións de cidadanía responsable é complicado: leva tempo, dá traballo, preocupacións e moitos quebradeiros de cabeza. Pero tamén é certo que nunha democracia l@s ciudadan@s non só temos dereitos senón deberes, e un moi principal é o de tratar de incidir naquelas cuestións que consideramos de interese xeral.

Que significou, que está significando o cambio de goberno en Galiza? A política PSOE-BNG está apostando realmente por un cambio de orientación sustantiva?

No que son as grandes políticas que poderían supor un cambio de rumbo cara a solucións que teñan que ver coas auténticas necesidades do País e co bo aproveitamento dos seus recursos (a tan cacareada “sustentabilidade” e todo iso), o certo é que o actual goberno está facendo un seguidismo vergoñoso respecto da etapa anterior. Así, na planificación urbanística, nas grandes infraestruturas, nas áreas metropolitanas, na reactivación do medio rural, nos recursos enerxéticos (electricidade, gas, eólicas), no plan de minería, en pesca e marisqueo (piscifactorías), na destrución do patrimonio cultural, na despreocupación pola nosa soberanía alimentaria, na (des)ordenación territorial, na contaminación galopante de ríos e costas, na desmantelación da xa de seu escasa rede de transporte de proximidade (e quérennos meter o AVE), nos plans de tratamento de residuos, etc., etc., a política actual segue primando os intereses económicos de empresas que nin son galegas (na súa maioría son poderosas multinacionais), nin os beneficios que obteñan van reverter en Galicia nin na mellora das condicións de vida dos seus habitantes.

Cales son os movementos sociais galegos con maior presenza cívica actualmente?

A gran maioría aglutínanse ao redor de cuestións concretas localizadas en diferentes zonas de Galicia, case sempre para dar resposta a problemas ambientais xurdidos en devanditas zonas; a tendencia (e o gran reto) é a de aglutinar a todos estes movementos (ecoloxistas, veciñais, culturais ) nunha forza común que transcenda o local para asumir entre tod@s o gran problema que supón a destrución ambiental que afecta a toda Galicia. Reproduzo un fragmento do manifesto “13 NOVEMBRO. Rede Galiza Non Se Vende” sobre este tema:

” Que pouco aprendemos daquela experiencia! Neste novo 13 de Novembro denunciamos que temos dentro un perigo moitísimo maior, con efectos que son calquera cousa menos “accidéntais”. Porque se gravísimos, case irreparables, foron os danos provocados por aquela catástrofe, non menores son os que cabe esperar das políticas continuistas que seguen vendendo o País a intereses escuros, depredando, aplicando modelos traídos doutros lugares, provocando que Galicia perda a súa idiosincrasia e afiáncese nunhas prácticas económicas, agrícolas, paisaxísticas, ambientais, enerxéticas, territoriais, alimentarias, relacionales, etc. que nada teñen que ver coas necesidades do país e das súas xentes, coa vida digna de quen hoxe habita a Terra e de quen poida vir despois. Pero ben lonxe de marcar claramente distancias coas viciadas e denostadas políticas anteriores, o goberno “bipartido” da Xunta de Galicia seguiu apostando por un vergoñoso continuísmo, caendo nas mans do capitalismo máis depredador no canto de apostar decididamente por estudar e aplicar modelos de sustentabilidade ecolóxica e xustiza social acordes coas demandas de Galicia e de d@s galeg@s. Ata a actual crise pon de manifesto a debilidade de todo o sistema económico que, baixo a etiqueta de progreso, o que fai é vender os nosos recursos ás grandes empresas transnacionales, hipotecando o noso futuro e atacando as bases da nosa propia soberanía.

Vostede sostivo recentemente que nin na época da reconversión naval vira cargas policiais como as dos últimos tempos en Ferrol. Que pasa en Ferrol?

En maio do pasado ano, e con motivo dunha acción que se estaba levando a cabo na Ría de Ferrol (lanchas de mariscadores tratando de impedir o avance dun enorme buque cargado de gas licuado con destino á empresa Reganosa, en Mugardos), un numeroso grupo de veciñ@s e traballadores de Ferrol reuníronse no porto á espera do regreso dos mariscadores, sendo violentamente dispersados polas forzas armadas. Folga dicir que ningunha desas persoas era portadora de armas nin estaba en actitude violenta. Mire este exemplo: unha mariscadora, Gelines é o seu nome, de 70 anos, á que romperon as lentes dun amable porrazo.
Prosigo. Ao mesmo tempo, procedeuse á detención do Patrón Maior da Confraría de Mariscadores da Ría de Ferrol, que foi conducido ao cuartelillo e posteriormente xulgado e condenado a prisión polo intento de parar ao gaseiro. Cando era trasladado desde os xulgados ao coche que o conduciría á prisión de Teixeiro, volvéronse a producir violentas cargas por parte das forzas armadas, unha vez máis contra pacíficos cidadáns que esperaban á porta dos xulgados. E claro que fomos moitos os que recordamos tempos anteriores (que non pasados, polo que se ve), co agravante de que desde o final da reconversión naval ata agora transcorreron máis de 20 anos, e segundo nos contan, temos “avanzado” en democracia. Ou non?

Unha boa pregunta que merece ser pensada. Vostede é produtora executiva de “O salario do silencio”, un documental dirixido por Enrique Banet. Fálase nel da instalación da planta de Reganosa no interior da ría de Ferrol. Que instalación é esa, que planta está a se construir?

A instalación xa está construída e en funcionamento. Trátase dunha planta regasificadora que se situou “por narices” no corazón da Ría de Ferrol, especialmente angosta, nun emprazamento onde incumpre toda a normativa existente para este tipo de instalacións, principalmente en canto a: 1) distancias a núcleos habitados; e 2) obrigatoriedade de que, en caso de producirse un accidente na planta, o buque salga a mar aberto polos seus propios medios e nun tempo máximo estipulado pola normativa respecto diso. Isto a grandes liñas.

Esta situación non só de ilegalidade (hai xa TRES sentenzas do TSXG [Tribunal Superior da Xunta] que recoñecen a razón d@s veciñ@s), senón de grave perigo para os centos de miles de habitantes da contorna da Ría, deu lugar a un dos movementos cidadáns máis potentes que existen actualmente en Galicia, e que, coordinado polo Comité Cidadán de Emerxencia para a Ría de Ferrol, leva OITO ANOS librando unha durísima batalla contra a localización desta planta de gas, e alertando contra o enorme perigo que supón a entrada e saída destes buques, auténticas bombas cargadas de gas, pola estreitisima canle de acceso ao interior da Ría.

O caso de Reganosa supón un dos exemplos máis sanguentos de aceptación por parte do goberno bipartito dunha actuación empresarial pola que se criticou duramente a Fraga e ao empresario promotor do proxecto; os actuais inquilinos da Xunta, ou ben non tiveron o valor suficiente para plantarse e impedir o avance dese monstro (estiveron a tempo)  ou ben se apuntaron á cuadrilla dos ricos e poderosos, pasando olímpicamente dos intereses que antes dicían defender.

Vostede traballou once anos en Astano, cal é a situación do movemento obreiro en Galiza na actualidade?

O movemento foise desinflando ao longo dos anos, ata quedar parado en non se que punto da cousa esta de o benestar. Imaxino que iso non é alleo aos posicionamentos dos grandes sindicatos e aos seus acordos co que antes eles mesmos chamaban a gran patronal, e coa que agora negocian sentadiños á mesa do Consello Económico e Social (aínda están recentes as gabanza que os líderes dos sindicatos de clase (?) dirixíronlle ao falecido ex-presidente da patronal, polo ben que “flexibilizou” o mercado laboral). E a mobilización foise quedando reducida a actos moi concretos (convenios e así), pero nin sequera vese en cuestións de fondo tan graves como poida ser a ameaza que supón a semana laboral de 65 horas: un carpetazo histórico aos (poucos) dereitos tan duramente conseguidos. Un exemplo ben recente: o pasado 15-N convocáronse concentracións en distintas cidades baixo o lema A CRISE QUE A PAGUEN ELES (en referencia ás axudas outorgadas polo Goberno á banca). En Santiago de Compostela non chegabamos a 30 persoas.

Que queda do Prestige e daquel importante movemento cidadán democrático e crítico?

O pasado 13 de Novembro cumpríronse os 6 anos daquel tráxico suceso. O importante movemento cidadán ao que se refire supoño que será Nunca Máis, pero carezo de información sobre as súas actividades actuais.

Vostede gañou un Goya anos atrás. Como concibe vostede o compromiso entre cidadá e actriz?

É fácil: como cidadá con dereitos e deberes, non renuncio a pór en práctica uns e outros, aínda a risco de que nalgún momento póidase utilizar o feito de ser unha persoa algo máis coñecida que outras (“xa están outra vez estes actores chuspindo na man que lles dá para comer”, ou ordinarieces polo estilo) para arremeter contra o noso dereito de manifestación. Así mesmo, polo feito de ser coñecida podo ser obxecto de determinadas represalias (falta de traballo, ou así), pero non creo que se de o caso: estamos nunha democracia, non?

Ademais de cidadá, a miña profesión é a de actriz, o cal non fai senón reforzar o dito anteriormente, xa que o meu traballo baséase directamente no exercicio da liberdade de expresión.

Que representa “Galiza non se Vende” Vostede denunciou aos políticos coautores do desastre. A que políticos estábase referindo?

GNSV representa a opción cívica de resposta ante o que consideramos o avance galopante da degradación ambiental, cunha novidade importante: non hai grupos políticos nin sindicais que poidan condicionar (ou chegar a secuestrar) a independencia do movemento. A Rede-GNSV é unha gran masa crítica con capacidade de analizar, de dar respostas, de elaborar alternativas consonstructivas por parte de ciudadan@s e profesionais con preparación e con longa experiencia no traballo colectivo, e que se está convertendo no referente da mobilización social en toda Galicia.

En canto aos políticos “coautores do desastre”, refírome aos que tomaban as decisións antes e aos que as toman agora (ou deixan que as tomen por eles: uns din que a culpaa ten Europa, outros que a cousa vén así desde Madrid …).

Nun mobilización recente contra a instalación da empresa de gas, o urbanismo salvaxe, o plan de portos deportivos e os paseos marítimos que “asfaltan a costa” foron, xunto ás piscifactorías, outro gran argumento da protesta. Denunciaron que Galicia se está transformando nun deserto de monocultivos forestais, formigón e polución. É así? Non esaxeraban?

Envíolle a convocatoria da nova mobilización que terá lugar precisamente mañá [a entrevista realizouse o 29 de novembro] en Vigo contra o Plan Vigo Íntegra, convocada por un importantísimo número de organizacións de toda a zona afectada por devandito Plan. O vídeo que a acompaña ilustra con toda claridade o que está sucedendo en Galicia: a xente que o vexa pode xulgar se esaxeramos ou non.